Overzicht van incidentele baten en lasten

Toelichting
In de gemeentewet is opgenomen dat de begroting en het financieel meerjarenperspectief 'structureel en reëel in evenwicht' dienen te zijn. Hiermee wordt door de wetgever beoogd dat gemeenten structurele lasten moeten dekken met structurele baten. Om inzicht in de structurele en incidentele lasten en baten te geven, maakt het onderstaande overzicht deel uit van de begroting.
Het onderscheid tussen incidenteel en structureel is niet altijd even helder. De commissie BBV heeft daarom in een notitie dit onderscheid meer ingekaderd. De richtlijn is dat, als de tijdelijke baten en/of lasten zich gedurende maximaal drie jaar voordoen, het gaat om ‘eenmalige zaken’. Voor onttrekkingen aan reserves wordt in beginsel gesteld dat deze incidenteel van aard zijn. Onderstaand een nadere verheldering:

• Incidentele baten en lasten zijn baten en lasten die onder ongewijzigd beleid en omstandigheden voor maximaal drie jaar vaststaan. Rijksbijdragen, subsidies en projecten die langer dan 3 jaar lopen, maar waar vooraf van bekend is dat die bijdrage, subsidie of het project op termijn stopt, worden als incidenteel beschouwd.
• Toevoegingen en onttrekking aan reserves en voorzieningen worden altijd als incidenteel beschouwd.
• Indien bestaand structureel beleid, niet zijnde een tijdelijke geldstroom, binnen drie jaar een wijziging ondergaat dan worden de daarmee samenhangende baten en lasten in het begrotingsjaar niet als incidenteel aangemerkt.

In onze financiële verordening die in december 2019 is vastgesteld is artikel 15 gewijd aan de incidentele baten en lasten. Hier is opgenomen dat:

1. In het overzicht incidentele baten en lasten dat in de begroting en jaarrekening op grond van het BBV dient te worden opgenomen worden incidentele baten en lasten gespecificeerd vanaf € 200.000. Incidentele baten en lasten kleiner dan € 200.000 worden als ‘overige’ per programma opgenomen. Dit grensbedrag geldt niet voor incidentele baten en lasten als gevolg van dotaties en onttrekkingen aan de reserves, deze worden altijd apart opgenomen.

2. Het college presenteert behalve het overzicht incidentele baten en lasten in de begroting ook het overzicht structureel begrotingssaldo.

In de bijlage reserves is het verloop van de reserves per begrotingsprogramma te vinden. De (grotere) incidentele baten en lasten worden hieronder toegelicht.

Programma Onderwijs, jeugd en Zorg
De incidentele lasten bestaan in 2021 uit kosten voor het Uitvoeringsplan taal, opvoeding en onderwijs in de wijken Poelenburg en Peldersveld (€ 0,3 miljoen), zie Raadsinformatiebrief 2019/4039. Daarnaast is er in 2021 en 2022 incidenteel geld beschikbaar (€ 0,1 miljoen per jaar) voor het tegengaan van het lerarentekort. De incidentele baten betreffen een rijksbijdrage Grapperhausmiddelen.

Programma Werk, inkomen en economie
De incidentele lasten bestaan uit de Stappensubsidie voor Zaankanters waarmee zij hun eigen woning kunnen verduurzamen (€ 0,1 miljoen in 2021). Daarnaast is € 0,2 miljoen in 2021 beschikbaar voor Jongeren Lokaal Actief. Dit is een project gericht op realisatie van een Maatschappelijke Diensttijd (MDT) voor jongeren in de Zaanstreek. Het Rijk heeft hiervoor een subsidie beschikbaar gesteld (€ 0,2 miljoen). Kleinere incidentele lasten zijn opgenomen voor de bewegwijzering (toerisme) en grondstoffenrotonde.

Programma Maatschappelijke ontwikkeling
De incidentele lasten in 2021 bestaan uit kosten voor onderwijshuisvesting Kreekrijk (€ 0,27 miljoen in 2021), gedekt uit het Investeringsfonds (programma 7) en kosten voor actieplan Poelenburg gedekt uit reserves in dit programma. Vanuit de reserve Sport a fonds perdu wordt er € 0,35 miljoen voor de dekking van kapitaallasten onttrokken en € 0,07 miljoen als gevolg van amendement L (tijdelijke dekking voor lagere baten grafrechten).

Programma Ruimtelijke en gebiedsontwikkeling
De incidentele lasten bestaan voor bijna € 2 miljoen per jaar uit kosten voor bodembeheer. Daarnaast bestaan de kosten uit subsidiebudget voor funderingsherstel (€ 0,13 miljoen in 2021), kosten voor de Hemmes (€ 0,37 miljoen in 2021/2022), drukteplan Zaanse Schans (€ 0,3 miljoen in 2021), het dossier Hemkade (€ 0,1 miljoen in 2021) en kosten voor MAAK-Centrum (€ 0,3 miljoen in 2021/2022).
De incidentele baten betreffen een rijksbijdrage voor de aanpak van diffuus lood van € 1 miljoen en een vrijval van een voorziening in het kader van MAAK.Midden in 2022.

Programma Beheer openbare ruimte
Vanuit de voorziening wordt er voor het tarief van de rioolheffing een incidentele korting gegeven (€ 0,67 miljoen baten). De incidentele lasten bestaan voornamelijk uit kosten voor verbetering van de verkeersveiligheid (€ 0,23 miljoen in 2021/2022).

Programma Veiligheid, handhaving en publieke dienstverlening
De baten zijn taakstellend opgenomen ten laste van de VrZW (€ 0,15 miljoen). Zodoende blijft de VrZW binnen het in de begroting voorgestelde financiële kader.

Programma Bestuur en financiën
In 2022 vindt een dotatie plaats aan de voorziening wachtgeld wethouders (€ 0,9 miljoen).