Investeringen

Uitbreidingsinvesteringen zijn investeringen of bijdragen ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe activiteiten of expansie van de huidige activiteiten. Het betreffen:

• Gebiedsgerichte investeringen (ontwikkellocaties en stedelijke vernieuwingslocaties);
• Infrastructurele projecten;
• Maatschappelijke voorzieningen voor zover het niet gaat om vervangingsinvesteringen of onderhoud.

De besluitvorming over uitbreidingsinvesteringen ten laste van het Investeringsfonds vindt in drie stappen plaats. Iedere stap vraagt besluitvorming door de raad.

• Plaatsing van een investering op de wensenlijst;
• Het reserveren van een bedrag binnen het fonds om de investering mogelijk te maken;
• De kredietaanvraag voor de investering voorleggen aan de raad.

De wensenlijst is een lijst van uitbreidingsinvesteringen waar de raad toe heeft besloten dat deze in aanmerking komen om (in de toekomst) gedekt te worden uit het Investeringsfonds. De wensenlijst kan meer projecten bevatten dan de in het Investeringsfonds aanwezige dekking. Het vermelden van een project op een wensenlijst is onvoldoende om tot uitvoering over te kunnen gaan.

Bij een reservering binnen het Investeringsfonds is de raad akkoord gegaan met verdere voorbereidingen van de investering en het uitwerken van een kredietvoorstel. Een reservering alleen is onvoldoende om tot daadwerkelijke uitgaven over te gaan. Integrale afweging van de gereserveerde uitbreidingsinvesteringen vindt in combinatie met de wensen ieder jaar plaats bij de voorjaarsnota en de begroting. Het financieel kader daarbij wordt bepaald door de omvang van het Investeringsfonds.

Bij de geautoriseerde uitbreidingsinvesteringen met kredietbesluit heeft de raad eerder kredietverstrekkingen gedaan en is het college gemandateerd tot het doen van uitgaven. Een kredietbesluit mag op elk moment aan de raad worden aangeboden. Voor eventuele bijstellingen op de eerder afgegeven kredieten worden in deze Voorjaarsnota aanvullende kredietvoorstellen ter besluitvorming aan de raad voorgelegd. De kapitaallasten van de uitbreidingsinvesteringen worden gedekt vanuit het Investeringsfonds.

Project met kredietbesluit
Voor de volgende uitbreidingsinvesteringen zijn kredietbesluiten genomen, waardoor de uitvoering is of kan worden gestart. Ten opzichte van de rapportage in de Voorjaarsnota 2020 – 2024 zijn de uitgavenplanningen van het IHP, Sportpark De Omzoom, Hockeyclub De Kraaien, Inverdan Dam en omgeving, Hoogwaardig openbaar vervoer, en fietsenstalling Centrum Dam aangepast. Tevens is het benodigd budget voor Hockeyclub De Kraaien met € 0,3 miljoen naar beneden bijgesteld als gevolg van een bijdrage uit de Regeling specifieke uitkering stimulering sport.

Toelichting per project

IHP

Voor de actualisatie Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs (IHP) 20.2 zijn alle projecten in het IHP geactualiseerd voor wat betreft planning, risico’s en budget en is het effect hiervan op het totale programma doorgerekend. Voor de projecten MFA Kreekrijk en MFA Zaans Hout (Inverdan) is dekking beschikbaar gesteld uit het investeringsfonds. Alle andere investeringen uit het IHP zijn vervangingsinvesteringen en opgenomen in het Meerjareninvesteringsplan (MIP).

IKC Kreekrijk

IKC Kreekrijk is het nieuwe schoolgebouw voor de basisscholen het Koraal en de Delta in Kreekrijk te Assendelft. Het gebouw is in 2019 in gebruik genomen en wordt in 2020 financieel afgerond. Er is geen aanleiding tot bijstelling ten opzichte van de actualisatie 20.1

IKC Zaans Hout (Inverdan Nieuw West)

Voor de school de Rietvink aan de P.A. van Meverstraat geldt, op basis van de Wet Primair Onderwijs, een zorgplicht voor uitbreiding van het aantal vierkante meters onderwijshuisvesting. Aan deze zorgplicht wordt voldaan door de bouw van IKC Zaans Hout. Een deel van basisschool De Rietvink verhuist dan van de P.A. van Meverstraat naar IKC Zaans Hout. Tevens is besloten om basisschool ‘De Dijk west’ aan de Adriaan Roggestraat te verplaatsen naar de kavel op Inverdan Nieuw West. Zodoende komen er twee verschillende scholen in één gebouw. Tevens komen er kindvoorzieningen in het gebouw. De leerlingenprognoses zijn de afgelopen jaren naar boven bijgesteld, op basis van vergroting van de woningbouwprogramma’s in de omgeving. Hiertoe is bij de actualisatie 20.1 reeds extra programma en daarbij behorend budget opgenomen voor de kindvoorzieningen. Oplevering is eind 2023, begin 2024 gepland.

Uitvoeringsagenda toerisme
Zaanstad is in trek bij bezoekers. De afgelopen jaren is het bezoekersaantal elk jaar toegenomen. Aantrekkelijke routes en goede bewegwijzering dragen bij aan een betere bereikbaarheid, toegankelijkheid en zichtbaarheid van de stad. In 2019 is een concreet uitvoeringsplan voor de bewegwijzering in het focusgebied Zaandam centrum opgesteld. Dit is in de zomer van 2020 uitgevoerd. De productiekosten hiervan worden in 2020 opgevoerd.
Voor de andere drie focusgebieden, Wormerveer centrum, Zaanse Schans en Hembrugterrein, zal in 2020 een concreet uitvoeringsplan worden opgesteld. Daarnaast zullen de bestaande toeristische plattegronden geactualiseerd worden. Hiervoor is vanaf 2020 nog € 0,2 miljoen beschikbaar. De kosten voor het beheer van de plattegronden en bewegwijzering zijn niet gedekt vanuit de gelden van het Investeringsfonds. Deze zullen in de exploitatiebegroting vanaf 2021 worden opgenomen.

Sportpark de Omzoom
Het Sportpark De Omzoom is op 3 september 2016 officieel in gebruik genomen. Het sportpark is ontwikkeld voor atletiekvereniging Lycurgus, honk- en softbalvereniging Cromtigers en korfbalvereniging Furore. Met sportpark De Omzoom heeft Zaanstad goede nieuwe buitensportvoorzieningen voor de inwoners van Saendelft, Kreekrijk, Krommenie en Assendelft ontwikkeld. Het Sportpark is momenteel ontsloten met een tijdelijke ontsluitingsweg. Ook in 2020 worden voor de tijdelijke ontsluiting nog kosten gemaakt. Dit hangt samen met de voortgang van de activiteiten van de tweede bouwweg Kreekrijk. De tweede bouwweg wordt mogelijk in september opgeleverd. De definitieve ontsluiting van Sportpark De Omzoom sluit aan op de definitieve ontsluiting van Kreekrijk. De afronding wordt verwacht in 2025-2026.

Hockeyclub De Kraaien

Voor het realiseren en in gebruik nemen van drie hockeyvelden en de bouw van bijbehorend clubhuis aan de Fortuinweg te Zaandijk is een vergunning ingevolgde de Wet natuurbescherming verleend (8 mei 2018, RUD17.229535). Deze vergunning is onherroepelijk.
Het bestemmingsplan “Sportpark Het Fortuin” is op 17 mei 2018 vastgesteld en op 11 september 2019 door de Raad van State vernietigd, omdat de PAS de onderlegger was van het bestemmingsplan. Het opnieuw vaststellen van het bestemmingsplan stuit op het probleem dat de beoogde ontwikkeling zorgt voor een toename van de stikstofdepositie op voor stikstofgevoelige habitats in Natura 2000-gebieden. De omgevingsdienst heeft op dit moment een nieuwe rekensystematiek met betrekking tot stikstofdeposito in ontwikkeling. Hiermee zal het plan opnieuw doorgerekend worden. De verwachting is dat begin 2021 de uitkomsten bekend zijn en duidelijk is welke stikstofruimte de uitvoering van dit project vraagt. Een en ander zal afgewogen en beoordeeld moeten in de totaal beschikbare stikstofruimte waar ook andere (woning)bouwprojecten gebruik van maken.   

Op vrijdag 20 juli 2018 is de ‘Regeling specifieke uitkering stimulering sport’ (hierna: SPUK) voor gemeenten en de ‘Subsidieregeling stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties’ (hierna: subsidieregeling) voor amateur sportverenigingen en sportstichtingen gepubliceerd. Bij de vaststelling van het definitief ontwerp De Kraaien in 2017 was geen rekening gehouden met deze subsidieregeling. De subsidieregeling heeft een financieel positief effect voor het project De Kraaien van € 0,3 miljoen.  

Kwaliteit bestaande woningbouw

In 2020 zal een evaluatie plaatsvinden van het programma Verbetering kwaliteit bestaande woningbouw. Daarbij wordt gekeken naar de effecten van getroffen maatregelen en of het Plan van Aanpak zoals opgesteld nog in lijn is met de huidige situatie en maatschappelijke vraagstukken ten behoeve van de bestaande woningvoorraad. Het afgelopen jaar is minder geld uitgegeven dan begroot, onder andere doordat het landelijk fonds funderingsherstel nog niet optimaal werkt. Dit budget is doorgeschoven naar latere jaren. De funderingsproblemen blijven urgent bij een groot deel van de oude woningvoorraad. De lat blijft hoog liggen met de ambitie om met funderingsherstel naar 300 herstelde panden per jaar te komen. Komend jaar moet blijken of de groei in aantallen van afgelopen jaar door te zetten is. Tevens vragen de maatschappelijke vraagstukken als de energietransitie bij de bestaande woningen en het langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen noodzakelijke inzet. De stapeling van deze problematieken maakt ook het verkennen van de mogelijkheden voor sloop-nieuwbouw in 2020 nog actueler.

Inverdan Dam en omgeving

Project Inverdan Dam betreft het uitvoeren van een verhoogd kwaliteitsniveau van de openbare ruimte van de Damkade, Damstraat, Wilhelminastraat en Wilhelminakade. Om de kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte in het hele centrumgebied te versterken en te verduurzamen wordt een gelijk niveau van inrichting van genoemde straten voorgesteld. Het ontwerp van de herinrichting is afhankelijk van de keuzes die worden gemaakt ten aanzien van terrassenbeleid op de Dam. Het is de verwachting dat de uitvoering van de herinrichting eind 2021 start.

Hembrugterrein
Zaanstad wil het Hembrugterrein samen met betrokken partijen ontwikkelen tot een gebied met woon- en werkfuncties met ruimte voor bestaande bedrijvigheid in de (haven)omgeving. Op 30 april 2019 heeft de Raad van State uitspraak gedaan over de beroepen die waren ingediend tegen het Omgevingsplan voor de herontwikkeling van het Hemburgterrein. Het plan is toen in zijn geheel vernietigd. Hembrug Zaandam B.V. (HBZ) heeft nog altijd de ambitie om het Hembrugterrein te herontwikkelen en werkt aan een Masterplan, een ruimtelijke vertaling van de vastgestelde gebiedspaspoorten (2016/1109). Het Masterplan zal de basis vormen voor het nieuwe planologisch kader (zie ook raadsinformatiebrief 2019/24477).

Hoogwaardig openbaar vervoer (HOV)
Het programma HOV ZaanIJtangent heeft ten doel een snelle en comfortabele route te creëren tussen Zaanstad en Amsterdam, zodat het Openbaar Vervoer een sterk alternatief vormt voor autoverplaatsingen. Tot en met 2020 zijn in dit kader drie projecten afgerond in Zaanstad: Busvoorzieningen Gerhardstraat- Peperstraat (2014), Verbeterde doorstroming HOV Heijermansstraat (2014) en de Verlenging bushalte Zaanse Schans (2018-2019). Ook maatregelen rondom de Thorbeckeweg maakten oorspronkelijk deel uit van dit programma, maar die zijn inmiddels (ook financieel) onderdeel van het project AVANT. De komende jaren zijn nog twee projecten in Zaanstad voorzien: een busbaan bij het Prins Bernhardplein en het verplaatsen van de halte Gedempte Gracht / Westzijde.

Zaans Verkeers- en Vervoersplan (ZVVP)
Het huidige Zaans Verkeers- en VervoersPlan (ZVVP) is opgesteld in 2008 en loopt tot en met 2019. De laatste uitgaven zijn in 2019 gedaan en dit project is daarmee afgerond. De opgave is nu een nieuw mobiliteitsbeleid voor de gemeente Zaanstad te formuleren voor de periode 2020-2040: het Zaans Mobiliteitsplan (ZMP). Als tussenstap is een koersnota opgesteld, waar de raad in juni 2020 haar zienswijze op heeft afgegeven. Deze zienswijze is verwerkt in de definitieve koersnota voor het Zaans Mobiliteitsplan (2020/17936). Deze koers geeft de richting aan waarlangs het mobiliteitsplan verder zal worden ingevuld. De raad krijgt het nieuwe Zaans Mobiliteitsplan in het tweede kwartaal van 2021 ter vaststelling aangeboden. De resterende middelen worden ingezet voor (projecten die passen binnen) het ZMP.

Verkeersveiligheid
In 2018 is het Werkplan verkeersveiligheid 2018-2020 door de raad vastgesteld. De activiteiten in het werkplan zijn onder te verdelen in fysieke maatregelen, campagnes en educatie. De fysieke maatregelen bestaan uit:

• Kleine vraaggestuurde maatregelen (n.a.v. meldingen bewoners/ politie);
• Jaarlijkse ongevallenanalyses;
• Maatregelen die genomen worden naar aanleiding van de pilot Network Safety Index.

De pilot Network Safety Index behelst de verandering van een reactief naar een proactief verkeersveiligheidsbeleid en wordt in samenwerking met de Vervoerregio en de SWOV uitgevoerd. De pilot is naar verwachting in 2020 afgerond. De middelen worden ingezet om (potentieel) onveilige locaties programmatisch aan te pakken. Voor het als wens opgenomen bedrag van € 0,5 miljoen in 2023, dient nog een plan te worden gemaakt. Dit plan wordt in 2021 vastgesteld door de raad.

Kwaliteitsimpuls Wilhelminasluis
In 2019 is de aannemer met de werkzaamheden aan de sluis gestart. De sluis moet eind van de zomer 2020 weer volledig in gebruik zijn.
Door de gemeente is in het Investeringsfonds een bedrag van € 0,9 miljoen gereserveerd voor een kwaliteitsimpuls Wilhelminasluis. De grotere sluishoofden worden ingericht als prettige openbare verblijfsruimten en de sluis wordt de oostelijke entree vanaf de Zaan naar het centrumgebied. Met het op een hoogte aanleggen van de Oostkade wordt het sluiscomplex de verbindende schakel in de wandelroutes tussen de oostelijke en de westelijke Zaanoever. De materialisatie van de openbare ruimte sluit aan op het Masterplan Inverdan. Met deze kwaliteitsimpuls wordt het verblijfsklimaat rondom de sluis gestimuleerd, om zo het ondernemersklimaat te verhogen. De uitvoering vindt na de oplevering van de Wilhelminasluis plaats.

Brug Zijkanaal H
De brug over zijkanaal H is een belangrijke schakel in de Dam tot Dam-fietsroute. Het is een gezamenlijk project tussen Zaanstad en Amsterdam met cofinanciering van de Vervoerregio. Met de Dam tot Dam-fietsroute verbetert niet alleen de aansluiting van de Achtersluispolder in het stedelijk gebied van de beide steden, maar worden ook Poelenburg en Peldersveld beter verbonden met de rest van de stad. Uitvoering is gepland vanaf 2022.
De eerdere reservering was gebaseerd op een kostenraming uit 2016. Deze is inmiddels geactualiseerd. Vanwege veranderingen in het programma van eisen en stijgende bouwkosten, is het deel dat Zaanstad aan de brug bijdraagt gestegen tot € 0,77 miljoen.

Fietsenstalling Centrum Dam
Aan de oostkant van het centrum wordt in de Rozenhof een nieuwe fietsenstalling gerealiseerd. Deze fietsenstalling biedt onderdak tijdens de winkelopeningstijden en het uitgaansleven. Met de opening van de fietsenstalling zal een groot aantal fietsparkeerplaatsen in de openbare ruimte worden weggehaald. Dit zorgt voor een rustiger straatbeeld. De locatie is de kelderruimte op de hoek Zilverpadsteeg / Czaar Peterstraat. In 2020 starten de werkzaamheden en de realisatie is in 2021. De uitgaven zijn deels in 2020 en 2021.

Busbrug incl. no regret maatregelen

In 2019 zijn zogeheten ‘no regret’ maatregelen uitgevoerd om de verkeerssituatie bij de Busbrug ‘De Binding’ te verbeteren en de veiligheid van met name de fietsers te verhogen. Het ging hierbij onder andere om het aanleggen van twee rotondes en het asfalteren van fietspaden. De totale kosten bedroegen € 1,3 miljoen, waarvan € 0,6 miljoen gedekt uit het Investeringsfonds.

De planning van de start van de noodzakelijke verkeersveiligheidsmaatregelen voor de 24-uurs openstelling van de Busbrug is in 2021. Voor deze maatregelen is € 1,7 miljoen beschikbaar, waarvan € 1,4 miljoen uit het Investeringsfonds. Zie ook bij projecten op de wensenlijst.

Bereikbaarheidsdeal
Rijk en regio willen investeren in een omvangrijk Multimodaal Mobiliteitspakket in de corridor Amsterdam-Hoorn. Het betreft bereikbaarheidsmaatregelen op het gebied van auto, openbaar vervoer, fiets en mobiliteitsmanagement. Voor Zaanstad is de uitvoering van het pakket cruciaal voor de ambities met MAAK.Zaanstad. Binnen het totale pakket zitten drie belangrijke en al langer gewenste Zaanse integrale bereikbaarheidsprojecten (auto, OV en fiets). Het gaat om de Guisweg, AVANT (Thorbeckeweg) en het ombouwen van de Prins Bernhardweg/A7 tot stadsweg. Daarnaast wordt binnen het totale pakket ook nog eens extra geïnvesteerd in fiets- en OV-maatregelen en mobiliteitsmanagement. De Zaanse bijdrage aan het totale pakket bedraagt € 24 miljoen. Zie raadsinformatiebrief 2019/14203. Bij de begroting 2020 en Voorjaarsnota 2020-2024 heeft de raad ingestemd met een voorbereidingskrediet van € 0,9 miljoen. Dit ten behoeve van de Zaanse bijdrage aan de Planuitwerkingsfase waarin het project AVANT (Thorbeckeweg) zich nu bevindt.

Projecten met reservering binnen het Investeringsfonds

Uitvoeringsagenda Toerisme
In de uitvoeringsagenda toerisme 2016-2019 staat een aantal acties die nog niet zijn uitgevoerd. Hiervoor is in het Investeringsfonds een bedrag gereserveerd van € 0,4 miljoen. Het onderzoek naar de uitvoering van de acties neemt langer in beslag dan aanvankelijk gedacht en loopt nog. Dit komt mede voort uit een subsidiegesprek met de provincie voor de pleisterplaatsen en meerdere besluitvormingstrajecten rondom de camperplaatsen. Bij de volgende actualisatie zal er concreet ingegaan worden op de acties. Het gaat om:

• Pleisterplaatsen

Ten behoeve van de recreatievaart wordt onderzoek gedaan naar mogelijkheden voor een nieuwe en/of aanpassing van een bestaande pleisterplaats. Het onderzoek wordt in 2020 afgerond, waarna besluitvorming kan plaatsvinden. In 2021 wordt ingezet op de aanleg van één nieuwe of aanpassing van een bestaande pleisterplaats. Hiervoor is een bedrag van € 0,2 miljoen gereserveerd in het Investeringsfonds. Op grond van de subsidieregeling ‘water als Economische drager’ is aan de Provincie voor een deel van de investering om cofinanciering gevraagd.

• Camperplaatsen

Voor de aanleg van een camperplaats worden twee sporen bewandeld. Enerzijds zijn ondernemers tijdens de laatste raadsbehandeling  opgeroepen plannen en concrete locaties aan te dragen. Anderzijds wordt er vanuit de gemeente ingezet op het creëren van een permanente camperplaats binnen MAAK.Midden aan de voet van de A8. Het opgenomen bedrag (€ 0,15 miljoen) blijft hiervoor gereserveerd voor 2021 en kan worden ingezet zodra er meer duidelijkheid is over de permanente oplossing in relatie tot de omlegging van de Guisweg dan wel voor een andere permanente locatie.

• Ontsluiting Monethuis

Op dit moment wordt het Monethuis ontsloten via de Zaan via een tijdelijke pontonboot. Deze verbinding is tijdelijk en moet worden vervangen door een structurele verbinding. Er is gewerkt aan het ontwerp van een steiger voor zowel het stukje ontsluiting van het Monethuis via de Zaan als het doortrekken van deze steiger verder langs de Zaan. Voor de ontsluiting tot aan het Monethuis staat een bedrag van € 0,06 miljoen gereserveerd. Wanneer het ontwerp klaar is, zal een begroting worden gemaakt van de feitelijke kosten en zal verdere dekking van deze kosten ter besluitvorming worden voorgelegd.

Buurthuis Poelenburcht

Buurthuis de Poelenburcht verkeert in slechte staat, is te klein voor de huidige gebruikers en voldoet niet om ruimte te bieden aan de extra functies die op basis van het Pact Poelenburg Peldersveld nagestreefd worden. Daarbij gaat het, naast de huidige buurthuisfunctie, ook om ruimte voor ontwikkeling, educatie en ontplooiing. Voor die extra functies is door het Rijk, vanuit de regiodeal ZaanIJ, aanvullende financiering beschikbaar gesteld.
Vandaar dat de gemeente werkt aan een duurzame, structurele oplossing voor de huisvesting van het buurthuis en alle relevante maatschappelijke functies. De gemeente onderzoekt de mogelijkheden om het Huis van de Wijk te integreren in een nieuwbouwontwikkeling op een meer centrale locatie in de wijk . Door de aangepaste locatie zal het Huis van de Wijk meer onderdeel van de wijk Poelenburg gaan uitmaken. Geplande start bouw is eind 2022/begin 2023. Hiervoor is € 1,7 miljoen in het Investeringsfonds gereserveerd.

Maatschappelijke voorzieningen Zaandam centrum oost: Ontmoetingscentrum Zaandam Zuid
Het buurthuis de Zuidhoek bevindt zich in een kwetsbare buurt. Uit de analyse en het perspectief van Centrum Oost (onderdeel van Zaandam Zuid) is gebleken dat het van groot belang is dat het buurthuis goed functioneert, vooral met de komst van ongeveer 800 nieuwe inwoners in dit gebied. Het buurthuis draagt bij aan het verkleinen van de kansenongelijkheid tussen de huidige bewoners van Zaandam Zuid en de toekomstige bewoners van de nieuwbouw in Centrum Oost. In 2020 is het buurthuis opgeknapt om de buurthuisfunctie te kunnen handhaven. Dit is gedekt uit bestaand budget in de begroting. In de buitenruimte rond het pand moeten nog wat maatregelen genomen worden. Dat doen we in 2021. Hiervoor is nog € 0,02 miljoen gereserveerd.

Maatschappelijke voorzieningen Zaanstad Noord (sociale cohesie), nieuw wijkcentrum de Pelikaan

De MAAK analyse van Zaanstad Noord en het vervolgonderzoek ‘Wensbeeld van maatschappelijke en culturele voorzieningen in Zaanstad Noord’ laten zien dat verschillende maatschappelijke en culturele organisaties in het gebied op zoek zijn naar een nieuwe locatie en met elkaar willen samenwerken. Dat biedt een goede basis voor meer gezamenlijke initiatieven op het gebied van onderwijs, ontmoeting, cultuur en sport. Ook in de openbare ruimte kunnen er met een aantal aanpassingen nieuwe mogelijkheden voor ontmoeten gecreëerd worden. Gezien de ontwikkelingen en de bevolkingstoename in dit deel van de stad is het van belang dat het sociale weefsel goed functioneert en dat ook de nieuwe Zaankanters optimaal mogelijkheden hebben om deel te worden van deze gemeenschap(pen). De maatschappelijke/culturele/sport voorzieningen moeten daar een belangrijke bijdrage aan leveren. De precieze maatregelen zijn afhankelijk van bestuurlijk en maatschappelijk draagvlak, maar er wordt aan de volgende ingrepen gedacht:

• Een nieuw sociaal-cultureel wijkcentrum in Krommenie; een verhuizing en upgrade van de Pelikaan, waarbij de upgrade bestaat uit een goed geoutilleerde uitvoeringszaal voor middelgrote culturele voorstellingen en ook een volumegroei om Palmboom activiteiten over te nemen.
• Er worden verschillende huisvestingsscenario’s onderzocht voor de Groote Weiver (voor na 2023).
• Een evenementenlocatie.
• Herinrichting van de Noorddijk in relatie tot de nieuwbouw Toermalijn, schoolplein en dubbelgebruik door de buurt.
• Fitness-rondje waarbij het Noordsterpark betrokken kan worden en de speelplek op de hoek Kerkstraat/Noordsterweg met de calisthenics apparaten.

De varianten zitten in de locatiekeuzes en het al dan niet combineren van functies.
Bij de begroting 2020 is een bedrag van € 0,35 miljoen gereserveerd voor de investeringen in dit gebied. Hiervan is € 0,25 miljoen bestemd voor de realisatie van een cultuurzaal in combinatie met het wijkcentrum op de locatie Durghorstplantsoen. Aanvullend wordt rekening gehouden met een bijdrage van € 0,3 miljoen aan de afbouw van de nieuwe Pelikaan (2020/3499). Beide budgetten worden in 2022 ingezet.

Sportpark Hoornseveld
De optimalisatie van het Sportpark Hoornseveld is nodig omdat de huidige voorzieningen niet meer aan de eisen van deze tijd voldoen en de verplaatsing van zwembad De Slag moet worden ingepast. De bereikbaarheid is slecht en het sportpark wordt als sociaal onveilig ervaren. Daarnaast maakt de optimalisatie de realisatie van de tweede fase Oostzijderpark mogelijk, omdat inpassing van de verenigingen die nu nog op het Oostzijderveld gesitueerd zijn, mogelijk wordt. Bij de begroting 2020 is € 16,45 miljoen voor het sportpark als reservering in het Investeringsfonds opgenomen. Op 30 januari 2020 heeft de raad besloten een voorbereidingskrediet onder geheimhouding beschikbaar te stellen (2019/25638) . De afgelopen periode is er hard gewerkt aan het inrichtingsplan en de overeenkomsten met de verenigingen. Het inrichtingsplan is goedgekeurd door het supervisieteam en alle verenigingen. Met de tennisverenigingen en korfbalvereniging zijn de overeenkomsten getekend en kunnen wij starten met de aanbesteding voor de architect ten behoeve van de clubgebouwen. Het bestemmingsplan is in concept opgesteld en zal na de zomervakantie 2020 in procedure worden genomen.

IKEA/Zuiderhout
De financiële afspraken tussen de gemeente en IKEA zijn vastgelegd in een anterieure overeenkomst die is ondertekend op 24 juni 2013. In 2014 en 2015 zijn zes aanvullende allonges ondertekend. In deze anterieure overeenkomst is onder andere afgesproken dat IKEA bijdraagt in de realisatie van de ontsluiting van het gebied (de verwerving van percelen en aanleg van de doorsteek naar de provinciale weg). IKEA heeft nog geen duidelijkheid gegeven over wanneer zij beginnen met de bouw van een nieuwe IKEA vestiging. De gemeente werkt aan een gebiedsvisie voor Zuiderhout, nodig om de afwegingen in beeld te brengen voor het al dan niet realiseren van de noordelijke ontsluiting in het gebied.

Opwaardering Bodecentrumkade / Zaantheater

Bij het project opwaardering bodecentrumkade / Zaantheater wordt voor de ombouw van de lift en de trapopgang een andere materialisering toegepast.  Met de beoogde uitvoering wordt de ruimtelijke kwaliteit, die in het centrumgebied is ingezet, ook in het gebied rond de sluizen consistent doorgezet. Deze opwaardering kan plaatsvinden samen met de kwaliteitsimpuls van de Wilhelminasluis en is gepland in 2021.

A8/A9
De gemeente blijft bij de Provincie Noord-Holland aandringen op een snelle realisatie van de Verbinding A8-A9. Mede als gevolg van het traject van het opstellen van het landschapsplan Stelling van Amsterdam/A8-A9 is de planning van het project Verbinding A8-A9 aangepast. De planning is te vinden op de projectwebsite www.verbindingA8-A9.nl. In deze planning wordt er vanuit gegaan dat er in het eerste kwartaal van 2021 een besluit wordt genomen over het landschapsplan Stelling van Amsterdam/A8-A9. Indien dit besluit positief is, volgt daarna nog een aantal stappen om de ruimtelijke procedures te doorlopen (zie hieronder). Realisatie is vanaf 2025 voorzien. Dit traject kan helaas niet sneller doorlopen worden. Uitgaven door Zaanstad zijn in de komende twee jaar niet te verwachten. De uitgaven zijn verschoven naar 2023 en 2024.

Planning:
Eind 2021   Opstellen Provinciaal Inpassingsplan / Tracébesluit
Eind 2023   Inspraak op ontwerp Provinciaal Inpassingsplan

Begin 2024    Vaststellen definitief Provinciaal Inpassingsplan door PS. Vaststellen definitief Tracébesluit door minister I&W. Mogelijkheid tot beroep bij Raad van State

Vanaf 2025   Realisatie

Bereikbaarheidsdeal
Zie toelichting hierboven.

Aanjaag investeringen o.r. Zaandam - Centrum Oost

Bij vaststelling van het Perspectief Centrum Oost is € 0,3 miljoen gereserveerd voor diverse maatregelen. Het gaat hierbij om het verbeteren van de doorgangen van de Zuiddijk naar de Touwslagerstraat, het verbeteren van oversteekplaatsen en voor placemaking van de Burcht. Bij de begroting 2020 is het budget gefaseerd over de jaren 2020-2025. In het eerste kwartaal van 2021 wordt een kredietbesluit aan de raad voorgelegd. De uitgaven schuiven een jaar naar achteren (fasering over de jaren 2021-2026).

Aanjaag investeringen openbare ruimte Kogerveld
Bij de begroting 2020 is een bedrag van € 75.000 gereserveerd voor de realisatie van een oversteekplaats bij de Aldi en de Lidl in Kogerveld. Een zebrapad was niet op een verkeersveilige manier te realiseren en daarom is gekozen voor het plaatsen van extra vluchtheuvels. Het project is in juli 2020 afgerond. Het project kon uit regulier budget in de begroting gedekt worden. De reservering in het Investeringsfonds vervalt daarom.

Projecten op de wensenlijst

Maatschappelijke voorzieningen a.g.v. de groei van de stad
Met de voorziene groei van de stad is het nodig om de maatschappelijke voorzieningen mee te laten groeien met de groei van het aantal inwoners. Bij maatschappelijke voorzieningen wordt gedacht aan onderwijs, sport, welzijn en groen. Hiertoe is een model in ontwikkeling dat globaal in beeld brengt hoeveel ruimte en geld nodig is om die maatschappelijke voorzieningen te realiseren. De behoefte voor primair en voortgezet onderwijs wordt opgenomen in het MIP. De overige uitbreidingsinvesteringen zullen grotendeels gedekt moeten worden uit het Investeringsfonds. Hiertoe is in totaal € 8,8 miljoen opgenomen, gebaseerd op een groei van 3.900 woningen. Inmiddels heeft € 0,7 miljoen hiervan een concrete bestemming en is dit bedrag overgeheveld naar de lijst met reserveringen. De benodigde bedragen zullen de jaren komende jaren geleidelijk toenemen en is afhankelijk van het voorziene tempo van de verstedelijking. Op het moment dat een strategiefase binnen de MAAK-gebieden is vastgesteld of dat er contracten gesloten zijn die zorgen voor de toename van woningen, zal de wens voor een deel worden omgezet naar een gereserveerd bedrag.

Investeringen openbare ruimte Centrum Oost
Vanaf het MPG 16.2 stonden twee investeringen op de wensenlijst: het project Oostoever Burcht/Sluis/Oostkade (openbare ruimte) voor € 1 miljoen en de Aanjaag investeringen openbare ruimte Zaandam voor € 1,7 miljoen (reservering € 1,7 miljoen vervalt als de aanvraag Regeling Bouwimpuls wordt toegekend). Vanaf de begroting 2020 zijn beide investeringen samengevoegd onder de noemer Investeringen openbare ruimte Centrum Oost. Omdat het uitvoeringsgeld is, is dit geld niet eerder dan 2025 nodig. Te zijner tijd komt er een grondexploitatie. De investeringen voor de Peperstraat in de openbare ruimte zijn circa € 9,6 miljoen (exclusief meebetalen parkeeroplossing). Deze kosten zijn niet allemaal toe te rekenen aan de ontwikkeling / ontwikkelaar. Een deel zal daarom ten laste van het Investeringsfonds worden gebracht.

Kwaliteit bestaande woningbouw
In de afgelopen periode hebben de werkzaamheden binnen het programma zich vooral gericht op het informeren en activeren van particuliere eigenaren om de fundering van hun woning te herstellen. De bestede en gereserveerde (reservering landelijk fonds funderingsherstel) middelen zijn hier grotendeels voor bedoeld. Ervaringen van de afgelopen jaren laten echter ook zien dat de problematiek langdurig en complex is en niet alleen met deze aanpak valt op te lossen. De behoefte om in oudere woningen noodzakelijke investeringen te doen stapelen zich op. Voor de toekomst moet rekening worden gehouden met andersoortige investeringen.
Allereerst zal blijken dat als de problematiek rondom duurzaamheid en ‘van het aardgas af’ bij de funderingsproblematiek wordt ‘opgeteld’ het onder aan de streep meer realistisch is om de oude woningen te slopen en nieuwe duurzame woningen terug te bouwen. In de afgelopen jaren zijn de mogelijkheden hiervoor al op verschillende manieren verkend, maar een echte oplossing om dit financieel haalbaar te maken ontbreekt nog. Er blijft tot nu toe een onrendabele top welke voor een particuliere eigenaar niet is te financieren. Door financieringsstromen te combineren (landelijk, provinciaal, gemeentelijk, zowel voor fundering en als voor duurzaamheid) komt deze oplossing wel steeds dichterbij.
De problematiek rondom funderingen en duurzaamheid speelt vaak voor gehele blokken en gehele wijken waar alle woningen vooroorlogs zijn en deels in particulier bezit zijn en deels corporatiebezit. In het traject Zeeheldenbuurt wordt ervaren dat er prachtige kansen liggen op dit vlak en dat het tegelijk moeilijk is deze kansen met elkaar te pakken. Door het formuleren van een gebiedsgerichte aanpak en het creëren van (financiële) kaders wil de gemeente in de komende jaren meer grip krijgen op deze wijze van toevoeging van woonkwaliteit.

Aanjaaginvesteringen Openbare ruimte Kogerveld
Het bedrag van € 425.000 staat voor 2021 op de wensenlijst voor toekomstige maatregelen in de omgeving van het Station Kogerveld. Eind 2020 zal de gebiedsvisie voor het stationsgebied aan de raad ter vaststelling worden aangeboden. Daarbij zal ook een voorstel worden gedaan voor de inzet van de aanjaaginvesteringen.

Gebiedsontwikkeling Centrum ’t Kalf
Uit de gesprekken ‘Focus op de Wijk’ (tweede kwartaal 2019) is een focuspunt voor de wijk Zaandam Noord naar voren gekomen. Het centrum is verouderd en onduidelijk gestructureerd, waardoor het als ontmoetingsplaats niet voldoet. Bewoners hebben gevraagd of ze ‘ook een Zilverschoonplein’ kunnen krijgen.
Er wonen veel ouderen die nu weinig doorstromingsmogelijkheden in de wijk hebben. Door de voorzieningen en het woningaanbod te verbeteren kunnen ouderen langer zelfstandig in de wijk blijven wonen.
Het lopende project over het al dan niet vernieuwen van sporthal de Tref wordt – in overleg met bewoners en andere betrokkenen - breder getrokken tot een gebiedsontwikkeling voor het centrum van ‘t Kalf, mede in relatie tot het winkelcentrum en het buurtcentrum. Bij de begroting 2020 is hiervoor € 1,5 miljoen op de wensenlijst gezet. Momenteel wordt er gewerkt aan een RPVE dat naar verwachting in het vierde kwartaal 2020 ter besluitvorming kan worden voorgelegd. De verwachting is dat de eerste bestedingen in 2022 kunnen plaatsvinden.

Fietsverbindingen/langzaam verkeer (uitv. Fietsnota)
In 2020-2021 wordt het Zaans Mobiliteitsplan opgesteld, met daaraan gekoppeld een uitvoeringsagenda. In deze uitvoeringsagenda worden ook gewenste fietsverbindingen opgenomen, waarvoor dit budget zal worden ingezet.

Verkeersveiligheid
Zie toelichting hierboven.

Vaartbrug

De Vaartbrug over de Nauernasche Vaart vormt de primaire verkeersverbinding tussen Wormerveer-Noord en Krommenie-Oost. Vooral tijdens de spitsperioden is de verkeerssituatie niet optimaal. Daarnaast ligt de brug in een vaarweg, die onderdeel is van de staande mastroute voor de recreatievaart. Vooral gedurende het vaarseizoen wordt deze route veel gebruikt. In 2017 zijn op de brug fietsstroken aangebracht, wat voor het fietsverkeer een positief effect heeft. In 2020 vindt groot onderhoud aan de brug plaats. Input zijn de resultaten van de integrale veiligheidsscan en de risico-inventarisatie. De bedragen die in het Investeringsfonds zijn opgenomen in de jaren 2023 en 2024 (totaal € 3,6 miljoen), zijn bestemd voor verbreding van de brug.

Nieuwe wens: Reconstructie rondweg de Busbrug
Voor 24 uurs openstelling busbrug is een krediet beschikbaar gesteld van € 1,7 miljoen, grotendeels gedekt uit het Investeringsfonds. De aanpassingen richten zich op de rondweg in Westerkoog. Voor de verkeersveiligheid en leefbaarheid blijken echter meer aanpassingen noodzakelijk. Hiervoor wordt een bedrag van € 2 miljoen als wens opgenomen in het Investeringsfonds.

Nieuwe wens: Verbetering ontsluiting Dorpsstraat Assendelft
Bij de vaststelling van de Begroting 2021 heeft de gemeenteraad Amendement MVerbetering ontsluiting Dorpsstraat Assendelft d.m.v. aangaan

partnerschap aangenomen. Met dit amendement is de raad akkoord gegaan met de opname van een nieuwe wens van maximaal € 2 miljoen voor investeringen ten behoeve van de verbetering van de ontsluiting van de Dorpsstraat in Assendelft. Het totale project kost een kleine € 4 miljoen. De provincie Noord Holland heeft toegezegd € 2 miljoen bij te dragen. De bijdrage van Zaanstad kan lager worden als de gesprekken met de Vervoersregio en subsidieaanvragen bij het Rijk tot succes leiden.
Voeding Investeringsfonds

Reserve infra
Het Investeringsfonds wordt onder meer gevoerd met bijdragen uit de reserve infra. Deze bijdragen kunnen pas worden overgeheveld naar het Investeringsfonds als deze daadwerkelijk eerst in de reserve zijn gestort. Meer informatie over deze reserve is te vinden in het MPG 20.2.

Reserve infra (kostenverhaal gebiedsontwikkeling)
Vanaf 2021 zijn opbrengsten uit het verdienmodel gebiedsontwikkeling opgenomen. Het verdienmodel houdt in dat projectontwikkelaars een hogere bijdrage leveren aan de bovenwijkse kosten en voorzieningen, zoals infrastructuur. In deze rapportage zijn de opbrengsten vanaf 2021 in overeenstemming gebracht met de geplande woningbouw (anterieure overeenkomsten en grondexploitaties). De extra inkomsten lopen via de reserve infra en kunnen pas naar het Investeringsfonds worden overgeheveld nadat de extra inkomsten daadwerkelijk gerealiseerd zijn.

Verkoop vastgoed
De opbrengst uit de verkoop van vastgoed komt ten gunste van het Investeringsfonds. Dit gebeurt pas na daadwerkelijke realisatie van de verkoop.

Opbrengst abri’s
Het huidig Abri-contract loopt t/m 2024. Vanaf 2025 geldt een nieuw contract voor de reclameopbrengsten. Vooralsnog wordt er vanuit gegaan dat de opbrengsten minimaal gelijk zijn als het huidig contract, maar dit bedrag kent enige onzekerheid.

Algemene middelen
Vanuit de algemene middelen vindt een jaarlijkse dotatie aan het Investeringsfonds plaats.
Het Investeringsfonds geeft de financiële mogelijkheid om grote infrastructurele projecten te realiseren. Om deze projecten voor te bereiden, de benodigde subsidies binnen te halen en de projecten daadwerkelijk te starten en te realiseren, is specifieke verkeerskundige kennis nodig. Zonder deze kennis komen projecten niet tot stand. Daarom wordt vanuit het Investeringsfonds jaarlijks € 0,1 miljoen beschikbaar gesteld om deze kennis structureel in de organisatie te borgen.   

Verloop saldo Investeringsfonds

Deze grafiek laat het verloop van het saldo van het Investeringsfonds zien, ultimo 2019 tot en met ultimo 2029.

De blauwe lijn in onderstaande grafiek laat het saldo van het Investeringsfonds zien wanneer alle projecten waarvoor een kredietbesluit is genomen en alle projecten op de lijst met reserveringen worden uitgevoerd. De lijn valt voor een groot deel samen met de lijn bij de vorige rapportage 20.1 (grijze lijn), maar zakt nu nergens meer onder de risicobuffer van € 5 miljoen (rode lijn = risicobuffer).

In de grafiek is ook zichtbaar dat er met de huidige voorziene dotaties te weinig middelen beschikbaar zijn om alle geïnventariseerde investeringswensen te kunnen uitvoeren. Dit is de oranje lijn. Deze ontwikkeling illustreert de noodzaak tot prioritering, fasering dan wel tot bijstelling van de investeringsambities.